FAMOTİDİN
ÜST-ün əsas dərman vasitələrinin (ƏDV) siyahısına daxil deyil
Təsir mexanizmi və istifadəsində göstərişlər:
- Famotidin H2 histamin reseptorlarının III nəsil blokatorudur. Mədənin selikli qişasının parietal hüceyrələrinin H2 histamin reseptorlarını konkurent blokada etməklə antisekretor təsir göstərir.
- Mədədə xlorid turşusunun bazal, gecə və qida ilə stimulə olunmuş sekresiyasını azaldır. Nisbətən az dərəcədə pepsinin və Kaslın daxili amilinin sekresiyasını azaltmaqla mədə şirəsinin həcmini azaldır.
- Bundan əlavə, preparat mədə və onikibarmaq bağırsağın selikli qişasında prostaqlandin E2-nin sintezini artırmaqla sitoprotektiv təsir göstərir.
İstifadəsinə göstərişlər:
- Qastroezofageal reflüks;
- Mədə və onikibarmaq bağrısağın xoşxassəli xoralı zədələnmələri;
- Zollinger-Ellison sindromu;
- Təcili əməliyyatlar və doğuş zamanı aspirasion pnevmoniyanın (Mendelson sindromu) profilaktikası məqsədilə premedikasiya;
- Həzm traktının yuxarı şöbələrindən qanaxma;
- Mədəaltı vəzin ekskretor funksiyasının çatışmazlığı zamanı qəbul edilən ferment dərman vasitələrinin parçalanma riskini azaltmaq üçün;
- Əməliyyatdan sonrakı anastomoz xoraları;
- «qısa nazik bağırsaq» sindromu (anastomoz);
- Hiperhistaminemiya ilə müşayiət olunan sistem mastositoz, bazofil leykemiya zamanı hipersekretor vəziyyətlər.
Doza rejimləri:
Mədə və onikibarmaq bağırsağın xoĢxassəli xoraları:
- Böyüklərə: gün ərzində 20-40 mq 2 dəfə (səhər yeməyi ilə və yatmazdan əvvəl)
- və ya gün ərzində 1 dəfə, səhər və ya axşam olmaqla 40 mq,
- və ya 80 mq yatmazdan əvvəl təyin edilir.
Müalicə mədə xorası zamanı 4 həftədən az olmayaraq, onikibarmaq bağırsaq xorasında 6 həftədən az olmayaraq və qeyri steroid iltihab əleyhinə dərman vasitələrilə induksiya olunmuş xoralar zamanı 8 həftə müddətində aparılır. Zərurət olduqda, doza gün ərzində 20 mq 4 dəfə və ya nadir hallarda (stress xoraları zamanı) bir neçə qəbula bölünmüş 160 mq maksimal dozaya qədər artırıla bilər.
Qastroezofageal reflüks:
- Böyüklərə: gün ərzində 20 mq-dan 2 dəfə olmaqla 4-8 həftə müddətində, orta hesabla 6 həftə qəbul edilir
Zollinger-Ellison sindromu:
- Böyüklərə: gün ərzində 20-40 mq-dan 2-4 dəfə olmaqla, 4-8 həftə müddətində (bəzən daha çox) təyin edilir.
Mamalıq təcrübəsində turĢ mədə möhtəviyyatının aspirasiyasının profilaktikası:
- Doğuşun əvvəlində 40 mq təyin edilir
Cərrahi müdaxilələr zamanı turĢ mədə möhtəviyyatının aspirasiyasının profilaktikası:
- Böyüklərə: narkoz ərəfəsində və ya ümumi narkoza girişdən 90-120 dəqiqə əvvəl 20 mq daxilə təyin edilir
Qısa bağırsaq sindromu:
- Böyüklərə: təsirdən asılı olaraq 40 mq olmaqla gün ərzində 2 dəfə (səhər və axşam) təyin edilir.
Venadaxili üsuldan yalnız peroral qəbulun qeyri-mümkünlüyü və stress təsirindən törənən yaraların profilaktikasında istifadə olunur: çox yavaş, 20 mq dozada, 2 dəq-dən tez olmayaraq yeridilir. Maksimal günlıq venadaxili yeridilmə dozası 40 mq-dır.
Ahıl yaşlı və ya böyrək funksiyası zəifləmiş (kreatinin klirensi 30 ml/dəqiqədən aşağı olduqda) xəstələrdə preparatın dozası 20 mq-a qədər azaldılır və ya 40 mq preparat 36-48 saatdan bir təyin edilir.
Əlavə təsirləri:
- Baş ağrısı, yorğunluq, zəiflik;
- Agızda quruluq, iştahasızlıq, ürəkbulanma, qusma, dispeptik pozğunluqlar (qəbizlik və ya ishal);
- Daha az hallarda yuxululuq və ya yuxusuzluq, qulaqda küy, dadbilmə hissiyatının təhrif olunması, anoreksiya, abdominal ağrı;
- Psixi funksiyaların müvəqqəti pozulması;
- Ümumi bilirubinin səviyyəsinin azalması, qan zərdabında transaminazaların səviyyəsinin artması, qaraciyərdaxiil xolestaz;
- Leykopeniya, aqranulositoz;
- Allergik reaksiyalar: qızdırma, angionevrotik ödem, övrə, dəridə səpgi;
- Aritmiya;
- Əzələ ağrıları, artralgiya;
- İmpotensiya, libidonun zəifləməsi qeyd edilir.
Əks-göstərişlər:
- Hiperhəssaslıq;
- Hamiləlik və laktasiya.
Xüsusi göstərişlər:
- Böyrəklərin və qaraciyərin funksiyasının pozulması, bronxial astma zamanı preparat uzunmüddətli təyin edildikdə (6-8 həftə və daha artıq) periferik qanın vəziyyətinə müntəzəm nəzarət etmək lazımdır.
- Uzunmüddətli müalicədən sonra preparatın qəbulunun kəskin dayandırılması sekretor «sıçrayış» sindromuna səbəb olur ki, bu da xəstəliyin residivi ilə nəticələnə bilər.
- Yuxarıda göstərilən səbəblərə görə dozanın tədricən azaldılması və preparatın qəbulunun dayandırılması zamanı digər antisekretor dərman vasitələrilə farmakoloji müdafiə prinsipinə riayət etmək vacibdir.
- Famotidin və antasidlərin kombinə olunmuş şəkildə təyin edilməsi zamanı antasidlər famotidinin absorbsiyasını poza bilər. Buna görə də bu dərman vasitələri ən azı 1,5-2 saat intervalla qəbul etmək lazımdır.
- Uşaq yaşlarında preparatın təhlükəsizliyi və effektivliyi müəyyən edilməmişdir.
- Hamiləlik və laktasiya zamanı təyin etmək məsləhət görülmür.